(Refleksyon pagkatapos maturuk ang Purok 7 ni Carlo Obispo sa Cinemalaya 9)
Kag ang sara sa mga ginakalangkagan nga okasyon kang kalabanan amo ang Community Fair kag ang Fiesta. Hay sa kada amo dya nga okasyon may parada, perya, Ferris Wheel kag caterpillar ride sa plaza kag dugang pa amo ang mga pa-contest: Lin-ay, dumog, pasundayag sa kanta kag saut ukon disco-derby nga ginapaguwa kada gabii. Ti, kinahanglan, masag-ub kaw lagi timprano pa – butaun ang banga nga irimnan kag banga nga panggamit sa mga hurugasan sa kusina, mamubod manok kag magtig-ang agud makayapon kag makalagaw-lagaw sa plaza. Kon may extra nga sinsilyo, mabalon para makatablug kang bayntsingko sa perya (nakada-ug takun kato kang mga Pewee kag Cheeze-it) kag makabakal kang sinanlag nga mani, pop corn, kundi gani burak-burak.
Amo dya ang typical nga kasadyahan sa amon banwa, kag siguro, patas man sa ibang banwa – simple. Kag nasadyahan ako nga ang amo dya kasadyahan – fiesta, perya, pangabuhi sa uma, nangin parte kang akon pagkabata. Kag nasalaming ko ang kasadyahan nga dya kang naturok ko ang pelikula nga Purok 7.
Ang Purok 7, entry sa New Breed Category (mga baguhanon nga director) sa Cinemalaya 9. Parte sa darwa ka bata – sangka 14 anyos nga bahi nga si Diana kag ang libayon na nga laki nga daw 6 or 7 ka tuig nga si Julian. Nagbulagay ang andang nanay kag tatay, nakapangasawa kang iba ang andang tatay kag nag-obra sa abroad ang andang nanay. Kag sa andang karakamalig nga balay, sa pinaka-ubus kang Purok 7, rayu sa iba nga mga panimalay kag rapit sa mga taramnanan sanda nga darwa naga-uli. Ang masubu lang garing, inugbitay ang andang nanay sa China tungud nadakpan dya nga may illegal drugs.
Sa umpisa, napakita nga may ilang sa tunga kanday Diana kag Julian kag sa andang tatay kag sa bag-o na nga sawa. Nabatyagan ko dyang ilang, ang “awkwardness” nga sa pagpadayon nga pagpadayon kang istorya, amat-amat dya nga nadura nga daw sa wara lang maman-an patas kang pagdura kang tun-og sa mga dahon kon aga sa taramnan sa sirak kang adlaw. Kag amo dya ang nami nga nakita ko nga nabuol kang pelikula. Kag dugang pa ang tayuyon nga pag-arte kang mga artista, tanan, sagad.
Relatable ang pagtawas nanday Diana kag ang mga imaw na nga bata sa pagpamuknit kang mais kag kon anu-ano nga obra para makakwarta. Sa amun, luwas sa paggapas, kag pagpuknit, kag upak, may dara pa bulad hasta kukot kang mais. Kukot samtang gaturok TV, kukot samtang gapahuway-huway kag nagamati kang programa ni T’yay Evelyn sa transistor radio. Amo man ang pagpamunit nanda kang pangka agud ibaligya kag pagdapli kang pan-apan. Nakatawas man bay takun mamanlu kang pangka nga bug-ungan kag magmaduyan sa suba para may idapli. Idugang pa ang pagpanagap kang makol dara pagpangahoy para may panggatong. Kag manglaswa kang tangkong para may idamog sa baboy kag ang sobra, ibaligya agud may dugang balon sa eskwela.
Kag labaw sa tanan, ang pagpakita kang pelikula sa minimalist nga paagi kon ano ang simple nga kasadyahan kang kabataan – ni Diana kag ni Julian, sa probinsya. Ang pagdinaraga ni Diana kag ang pagmalyag na kay Jeremy. Ang pag-entra sa mga sipal. Nga sa sa pihak kang kabudlay kang kabuhi, nagangita gihapon kang paagi para maski paano, mabawi sa mga simple nga kasadyahan. Ang pagsulod nanda sa Horror House kag magsinggit sa hadluk kag kasadya samtang wara nanda naman-an nga nabalita gali nga nabigo ang gobyerno nga isalbar ang andang nanay – subo. Pero sige, singgit lang, rakhak, sipal, hay patas kang pagkabata, talagsa lang man ra. Sa Purok 7. Sa Belison.
Balay Sugidanun 