Kapihak kang Tagipusuon

Ang Pagpamana

Ang isara ka tawo nga akun nahigugmaan, isara ka nagserbisyo sa Navy nga na-deploy lamang sa Atsugi, Japan. Nagkilalahay kami paagi sa isara ka amiga sa lugar diin isara ako ka estranghero kaimaw ka akun Manang kag darwa na ka mga bata. Isara tana ka Amerikano. Kang ginpakilala kami, isara lamang ka iglap kag nagkitaay ang amun mga mata kag mga alima nga wara run ti iba pa nga hambal kundi “Hello” kag may imaw nga yuhom. Sunod nga adlaw, naglisensiya tana sa Manang ko kon pwede kami mag-agto sa Yokohama sakay sa bullet train. Una ko gid nga paglagaw ‘to imaw ka isara ka estranghero nga pareho ko man estranghero sa amo nga lugar.

Nagkaun kami sa Shakey’s Pizza kag nagkantahanay. Ang una na nga kanta kanakun amo ang “Hello” ni Lionel Richie. Ginsabat ko tana ka “I can’t help falling in love with you” ni Elvis Presley. Ay ti, umpisa katu nga pagkitaay, nagsagi tana tawag kanakun kon diin man tana naga-stop over, parehas kang na-station tana sa Guam. Nagsulatanay kami sa sulod ka sangka tuig hasta maghambal nga gusto na magpangasawa kanakun. Ang plano sa Patnongon sa Antique ang kasal. Nagbalik liwan tana sa Atsugi kag nakaimaw nga ginhatud nanda ako sa Narita Airport. Nag-uli ako sa Antique kag malipayon nga naghulat kang adlaw nga makilala man tana ka akun mga ginikanan kag kaparyentihan.

Mapasensiyahun ako sa naghulat kana nga maabot man gid sa amo nga adlaw. Si manong ko ang masugata kana pero wara man nag-abot. Sa pira ka beses nga nagbaylo ang pag-abot na. Nagkagastos sa pagbiyahe paagto-pabalik sa Iloilo sa airport sa paghulat nga maabot kag wara man kaabot. Ay maan man gid, nagakaugot man gid ako eh, hasta na lang nagpadara tan aka sulat kag kuarta nga ako ang mapanaw pa-Guam kag ang kasal rugto hiwaton. Nagaugot ako nga nagahiribiun, napaisip doble kon ano dapat ko himuon. Paagi man sa hambal ka mga ginikanan ko nga sugot man gid sanda, te amo man gid ang ginhimo ko. Tungod sa tawag nga Gugma kag Palangga mo, dapat intiendihon mo hay tungod sa ana nga obra kon diin indi matugutan maghalin dali-dali.

Ang Pag-abot sa Guam

Ako ang nagpanaw lupad sa eroplano kag gin-alaw-alaw na ako sa Guam International Airport. Masadya nga nagkitaay liwan kami kag maimaway run bilang mag-asawa. Sunod nga adlaw, naghalin run tana, binayaan ako nga isarahanon sa amon nga high rise sa 8th floor nga apartment sa Tamuning. Naghiribiun ruman ako nga nagaisarahanun. Mayad lang kay ang ana mga ka-crew nagabisita kag nagabulig kanakun. May isara ka bes nga ginpangayo ko ang bulig nanda nga darhun ako sa airport para mabalik na lang ako sa Pilipinas. Pero indi man sanda magsugot hay sanda ang managot sa bana ko. Ti naghulat na lang man ako kana eh. May isara man ka bes nga may nagtawag kanakun. May package kuno ako nga mabaton pero sorpresa lang nga maabot. Abi ko run gani ang amo nga package bangkay na run hay indi ko maintiendihan ang akun ginabatyag, nagadoble na lang pirme ang isip ko kon ano ang dapat himuon. Ginalagaw ko ‘to sa palibot kang apartment kag nagpangilala ka bag-o nga mga tawo sa palibot. Sari-sari man rugto ang mga tawo kag kasadya lang kon may kahambal ako nga isara man ka Pilipino.

Ang pagpakasal nga wara ang mga kapamilya ko masadya kag masubo man gid nga memorya kon dumdumon. Ang mga ginadamgo nga gusto ko kauna wara natuman tungod sa mga bagay nga indi ko makontrol. Nagapasalamat na lang ako nga nakapamana man gid ako. Pareho lang man kami nga darwa marayu sa mga kapamilya. Pero sa palibot may mga nangin amigo man kag amiga. Tatlo ka bulan nga ako isara ka dependant ka nagaserbisyo sa Navy kag nagbusong ako. Laki ang akun panganay. Padayon nga pirme ako ginabayaan nga gaisarahanun bangud sa anang obra pero ang kaingud ko nga mag-asawa may apo nga dalagita kag pirme ko man kaimaw. Salamat kananda nga mga mayad nga kaingud nga Amerikano nga nagamaestra kag maestro sa Agana, Guam. Sanda man ang nangin maninoy kag maninoy ka akun panganay. Nakilala kag nakaimaw ko sanda nga parehas amun kapamilya. Kon ano man nga mga aktibidades kaimaw man gid kami, parehas sa pagrigos sa baybay kag lagaw sa iba nga parte ka Guam.

Hasta kadya nga tinuig, sa edad nanda nga mag-asawa nga 86, sige pa amon nga sulatanay kon sa diin sanda nagbalik man sa anda lugar sa Oregon, Portland. Ang dalagita nga apo nanda may bana kag darwa run ka bata. Bisan rayuanay man kami pero marapit sa tagipusuon kag kaiisipan ko sanda. Ginapensar ko sanda kag ginapangamuyo nga padayon tugruan ka Dios ka mayad nga lawas kag dugang nga kabuhi.

Ang Pagpanakayon sa Kabuhi Sa Amerika

Una nga Paskwa sa Guam, marayu sa akun mga kapamilya. Pero may pamilya run ako nga akun pagatugruan ka akun nga pagserbisyo kag pagpalangga bilang asawa kag nanay. Sa sulod ka anum ka bulan sa Guam, nagsaylo kami pa Pensacola, Florida imaw sa akun nga ugangan nga laki nga retirado man sa Navy. Pero wara man kami nagbuhay rugto sa Florida hay nagsaylo man kami sa Colorado Springs, Colorado. Amo gid man ra nga lugar ang amun ginplanohan nga istaran hay dyan ang pagpadayon ka bana ko sa pag-eskwela sa kolehiyo kag kami nakabakal ka balay. Ginpondaran kag gin-istaran namun sa siyam ka tuig kag nadugangan ka darwa pa ka bata, puro man laki. Sa sulod ka siyam ka tuig, nakapondar kami ka negosyo kag sige ana eskwela kag nakatapos sa kolehiyo. Padayon man ako sa balay sa pagserbisyo bilang asawa kag nanay ka tatlo ka bata kag nagnegosyo kang “Elma McKeown Research.”

Sa mga tinuig sa Colorado pirme kami galagaw pa-California, Reno, Nevada (bisita sa Manang ko), Florida, Canada, kag Maine para magbisita sa mga in-laws ko. Hasta sa maisip na lang ibaligya ang balay kag magsaylo pa-Maine. Pero bag-o kami nag-istar sa Maine, nagpa-Hawaii kami anay para magbisita sa akun mga ginikanan kag sa Manang ko. Nakaistar kami siyam ka bulan sa Hawaii kag nagbalik sa Maine. Nagpatindog kami ka balay sa lupa ka bugto ka bana ko nga wara ti napirmahan nga kontrata. Basta hambal lang nga hasta kon san-o lang gusto namun mag-istar. Indi ko gusto sa amo nga hambalanay kay kuon ko natun-an ko ra sa Business Law nga dapat may contract gid nga pirmado bisan kapamilya mo pa basta natungod sa kwarta ang pagahambalan. Pero wara ako ti mahimo katu kay hasta sunod-sunod lang ako sa bana ko.

Nag-umpisa kami ka negosyo, ang Advanced Electronics sa Sales & Services, hasta nakapatindog ka darwa ka shop kang nagnami ang negosyo. Bisan kapoy ako sa negosyo katu kag sa mga kabataan basta hambal ko irimaw kami tanan. Kag may natabo nga ang magbugto indi nagkaintiendihan. Ti wara na kami nag-istar sa amun balay. Nag-umpisa ang indi pag-intiendihanay kag pagbasulanay namun nga mag-asawa pero sa gihapon ako nagsuportar sa bana ko kon ano ang dapat namun himuon. Naghalin kami sa amun pinatindog nga balay nga napierdi sa sobra $45,000. Ang ginpondar wara mabalik, ni sentimo hay ginbaligya man gid ka bugto na ang lupa nga ginpatindugan ka balay namun.

Masakit kag masubo ang natabo kanamun pero padayon man gid kami sa pag-atubang kang bag-o nga pangabuhi nga kami na lang nga pamilya hay gin-utod ka bana ko ang relasyon sa kapamilya na. Nagbakal kami ka lupa kag balay nga hasta kadya rugya kami sa lugar nga marayu sa syudad, sa Wales. Nagakilalahay rugya ang mga tawo sa komunidad. Ako ang isarahanun nga Pinay, estranghero liwan sa palibot kang mga Franco- Amerikano.

Ang masubo kag masakit nga hitabo, sa bag-o nga lugar ginbayaan kami kang bana kag tatay. Salamat sa mga in-laws nga nagsuporta kanamun, mga kaingud nga mayad kag mabinuligon.

Ang buasdamlag ka tawo indi mapaktan. Basta lang nag-abot nga isara ka sorpresa nga box kang kabuhi. Mabuksan mo ang mayad o indi nga regalo. Makita lamang pagkatapos mo mabuksan, makaptan, magamit, mapuslan man ukon indi. Batunon na lang nga halog sa imo tagipusuon kay amo ra ang nabaton sa kabuhi paagi sa imo pagpili nga igakabuhi. Wara na ti ibasulon pa nga iba kundi pagapasalamatan na lang ang tanan kag paga-padayunon na lang nga hugut sa tagipusuon nga may dara nga leksyon. Ang pagbag-o ka tawo makita sa adlaw-adlaw nga pamaagi ka anang pagkabuhi.

Salamat sa atun Mahal nga Makaako. Sa tanan nga nagkaratabo sa akun kabuhi, nagapadayon ako nga nagakabuhi nga may pag-antos kag may kapahuwayan paagi sa Ana nga pagpakamaayo. Ang akon pagsarig kag pagtuo lamang ang gapabaskog kanakun nga maatubang ko ang pagkabuhi nga marayu sa akun mga pinalangga sa Antique kag bisan man rugya sa Amerika.