“Soneto XLV” ni Pablo Neruda, Lubad sa Hiligaynon ni Felino S. Garcia, Jr.

Soneto XLV
Pablo Neruda

Indi ka magbiya sa akon
bisan sa isa lamang ka adlaw
bisan pa nga daw sa indi ako kahibalo
magpaalinton sa imo—tuman ka madugay
ang isa ka adlaw kag yari ako nga nagahulat
sa imo kasubong sang isa ka pasahero
sa estasyon sang tren nga waay sang tren.

Indi ka magbiya bisan sa isa lamang ka oras
bangud kay sa sina nga tinakna
ang kapung-aw kasubong sang isa ka aso—
sarang mahaklo kag makapabugto
sang akon nagakagha nga tagipusuon.

Ay kabay ang imo landong
indi mapudpud nga daw balas sang baybay.
Ay kabay ang imo panan-aw indi matabunan
sang kadulum sang sini nga kawad-an.

Indi ka magbiya, palangga
bisan sa isa ka minuto bangud kay sa sina nga ginutlo
tuman ikaw nga magapahilayo sa akon
kag ako yari diri magalibot
sa sining bug-os nga kalibutan,
magalibot, magapamangkot—
magabalik ka pa ayhan
ukon samtang sa akon tagimatayon
imo lang ako pagapatumbayaan.

–ginlubad ni Felino S. Garcia, Jr. gikan sa Espanyol

Soneto XLV
Pablo Neruda

No estes lejos de mi un solo dia,
porque como, porque, no se decirlo, es largo el dia,
y te estare esperando como en las estaciones
cuando en alguna parte se durmieron los trenes.
No te vayas por una hora porque entonces
en esa hora se juntan las gotas
del desvelo y tal vez todo el humo que anda buscando casa
venga a matar aun mi corazon perdido.
Ay que no se quebrante tu silueta en la arena.
Ay que no vuelen tus parpados en la audencia.
No te vayas por un minuto, bienamada
porque en ese minuto te habras ido tan lejos
que yo cruzare toda la tierra preguntando
si volveras o si me dejaras muriendo.

PAGLUBAD SANG SONETO XLV NI PABLO NERUDA
ni Felino S. Garcia, Jr.

Nagikan sa koleksyon nga Cien Sonetos de Amor ni Pablo Neruda ang SonetoXLV kag isa ini sa mga maambong nga mga soneto nga ginbalhag ni Neruda sa sini nga titulo kag iya ini ginpatuhoy kag ginhalad sa iya tiayon ukon esposa. Soneto ang iya porma kay kon tan-awon naton ang dilambong, ginasunod sini ang mga tagsulundan sa pagdihon sang isa ka soneto partikular na diri ang rhyme scheme ukon ang paggamit sang nagakaangay nga ritmo ukon rima sa pagsulat sini.

Ang soneto bilang isa ka sahi sang dilambong may kinaiya nga tradisyon, maragtas kag tagsulundan kag gingamit sang mga bantog nga mga tagdihon ukon eskritor sa Europa – Si Francesco Petrarca sa Italia, si William Shakespeare sa Inglaterra, si Lope de Vega sa Espanya kag madamu pa sang iban. Kon pagabasahon ang akon paglubad, waay na sini ginsunod ang estrikto nga rima sang soneto bangud kay waay ako ikasangkol nga mangin bag-o nga Magdalena Jalandoni sa patag sang pagdilambong. Sa baylo nangin hilway siya nga pagpamalaybay (free verse) nga naangot sa mga pagpahangop (signification or meaning) ukon ang mga kombinasyon sang mga tinaga, imahen, metapora, kag balatyagon ukon sentimyento nga luyag ipaambit sang dilambong sa orihinal nga pulong. Si anhing Magdalena gid lamang ang nakaperpekto sang mga rima nga gingamit niya sadtong panahon nga Salog pa ang ngalan sang Distrito sang Jaro kag Yrong Yrong pa ang ortograpiya sang karon nga Iloilo.

Ining mga rima nagikan pa sa tradisyon sang pagdilambong sa Espanyol kag ang henerasyon sang mga eskritor ukon manunulat nga kaupod ni anhing Magdalena madalum kag masangkad ang ila pagtulun-an sa sini nga pulong sang mga dumuluong ilabi na gid ang tradisyon sang sini nga kultura sa pagdihon sang mga dilambong. Indi ko na luyag nga igatuad pa nahanungod sa aton kolonyal nga maragtas nga kapin sa tatlo ka siglo kita nga ginsakop kag gindumala sang mga Espanyol. Gani may mga tagsulundan ukon mga reglas nga ginatun-an kag ginasunod sadto sa pagdihon sang mga coplas kag mga estrofas.

Ayhan sa ulihi may yara sang manoglubad nga makasarang sa pagsunod sang rima sang soneto sa Kinatsila ni Neruda sa pulong nga pakadtuan sang paglubad. Madamo pa nga yahong sang asin siguro ang makaon ko kag ayhan pila pa ka pasong sang bugas ang matig-ang ko bag-o ko matapos ang paglubad sang isa ka gatos nga soneto ni Neruda apang ginakalipay ko nga nasugudan ko na ang ini nga tulomanon pinaagi sining Soneto LXV.

Sa inyo mga manogbasa ang nagakaigo nga pagbasa kag pagpamatbat.

Leave a Reply

Fill in your details below or click an icon to log in:

WordPress.com Logo

You are commenting using your WordPress.com account. Log Out /  Change )

Facebook photo

You are commenting using your Facebook account. Log Out /  Change )

Connecting to %s

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.