‘Ikalima nga SONA ni PNoy’ ni John Iremil E. Teodoro

NAGAPATI gihapon ako kay Presidente Benigno Simeon C. Aquino III o PNoy. Amo dya ang nagsëlëd sa pinsar ko pagkatapos ko mapamatian sa telebisyon ang anang ikalima nga SONA kaina ti hapon.

Gusto ko ang mga SONA ni PNoy hay tana ang pinakauna nga presidente nga ang pulong natën ang ginagamit na. Mas rakё ang makaintiyende. Pati mga drayber kang traysikël sa andang mga paradahan nagapamati kana kag makatëgda parti sa ginpanghambal na.

Pero amo dyang ikalima na nga SONA ang pinakagusto ko. Una, nabuhinan ang pagpang-away na. Nagapati ako nga kurap gid man si Gloria Macapagal Arroyo kag dapat gid man dya mapriso (kag daad bëkën sa presidential suite kang sangka hospital), pero daw bëkët nami kon ginamulay na dya sa anang SONA. Uyang ka tiyempo kag indi takёs ang mga kurap nga pareho ni Gloria na estoryahan pa sa SONA. Siguro sa iban nga forum puwede pa.

Amo ria nga gusto ko kaina nga wara ginmitlang ni PNoy ang ngaran nanday Juan Ponce Enrile, Jinggoy Estrada, kag Bong Revilla—mga senador nga napriso kadya tëngëd sa mga akusasyon kang kurapsiyon. Kundi wara sanda natugruan it importansiya. Daw wara rën sanda.

Rakë siyempre ang kulang sa report ni PNoy sa anang mga “boss” (ukon mga “bosslot?”). Kon magsëlëng kita sa atën palibot, tuman pa ka rakë ang dapat himuon kang gobyerno. Bisan hambalën pa ni PNoy nga okey ang atën growth rate kag okey rën ang atën credit standing kag bëkën rën kita ang ginatawag nga “sick man of Asia,” mga macroeconomics lamang dya. Kon sëlngën gid man ang macroeconomics kang atën pungsod kadya, manami. Manami ikumpara sa iban nga mga pungsod sa Asya. Ugaring problema gihapon ang microeconomics. Ang mga manggaranën nga negosyante lamang ang makabatyag kadyang pag-ugwad kang ekonomiya kag wara pa dya mabatyagan bisan kayët lang kang mga ordinaryo nga empleyado, obrero, mamumugon, kag mga imol. Miyentras tanto nga indi mabatyagan kang mga imul ang pagnami kang ekonomiya, lagpok man gihapon ang grado kang sangka presidente.

Halimbawa ang ginapahambog na nga pagpasugot kang European Union nga makabiyahe rugto ang mga eroplano kang Philippine Air Lines, sin-o karia ang makapulos kundi ang mga manggaranën lamang nga may pilak para magbakasyon sa Europa, ukon ang mga OFW nga siyempre napiritan bayaan ang pamilya hay wara it maobrahan rëgya sa Pilipinas. Antuson ang pag-isarahanën sa abrod kaysa dërërëngan sanda kang andang pamilya nga mapatay sa gëtëm.

Ang presidente nga nakita ko kaina sangka tawo. Tawo nga nabëdlayan kag nakapuyan man. Tawo nga nasakitan man kon ginamulay. Tawo nga may dëngëg kang mga ginikanan kag pamilya nga ginaamligan.

Indi gid man manigar nga sangka hasyendero si PNoy. Ginbata sa manggaranën nga pamilya kag iba siyempre ang reyalidad kaysa mga ginbata sa makasarangan lang ukon mga imul nga pamilya. Amo ria siguro nga rakё tana indi makita nga pag-antus kang mga pobre sa Pilipinas.

Sa pihak kang mga makita natën nga mga kakulangan ni PNoy bilang presidente, indi mahimutig nga bëkën tana it matakaw, nga bëkën tana it kurap. Bahël dya nga bagay. Indi natën dya mahambal sa mga nagriligad nga presidente pareho nanday Fidel Ramos, Joseph Estrada, kag si Gloria nga bëkën gid it glorya ang ginadara kanatën. Si Cory, bëkët man daan tana ang nagpanakaw kang tana presidente, nagpinagusto man ang mga paryente kag mga tinawo na. Amo gani may ginatawag kato nga “Kamag-anak Incorporated.”

Nagustuhan ko ang punto ni PNoy nga kon ano man ang mga manami nga pagbag-o ang natabo sa kadya sa atën pungsod, daad dya sangka manami nga umpisa lamang kag daad ang mga masunod kana nga presidente padayunon dya agëd padayon kita sa pag-ugwad. Nagapakita lamang dya kang anang pagkamapainubuson.

Importante matuod kon sin-o ang masunod nga presidente. Kon matabuan nga kurap liwan pareho ni Gloria, mabalik liwan sa uno ang atën macroeconomics. Hambal gani kang ekonomista nga si Winnie Monsod, handa rën ang Pilipinas sa paglëpad. Ti, kon matakaw ang mabëlës kay PNoy, basi magluyloy liwan ang atën pakë.

Abaw, wara gid ako it sarig kay Bise Presidente Jejomar Binay. Sëlnga ay, harus tanan sanda sa pamilya nanda may puwesto sa gobyerno. Magluwas kana nga bise presidente, may senador pa, may konggresman, kag may meyor. Indi ako mangësyan kon ang sangka kuti nanda baranggay kapitan sa Makati. Ang nepotismo sangka senyales nga bëkën it mayad nga mga politico ang sangka pamilya. Sёlnga ay ang mga Marcos, ang mga Estrada. Ti, maiwan kita hay si Binay ang nagapanguna sa mga sarbey?

Wara rën si Mar Roxas. Nakita kang tanan ang non-presidentiable nga ugali na kang magbagyo Yolanda. Dugangan pa lang asawa na nga journalist kuno pero nangin apologist. Mayad hay gintarayan kang taga-CNN. Si Grace Po hambal nanda basi puwede man pero wara pa man gid dya it may napatunayan. Delikado. Si Chiz Escudero, tuman ka trapo. Daw mayad lang magwakal. Kanugon gid nga napatay si Jessie Robredo.

May ginapanëmdëm ako nga basi pwede. Si Governor Vilma Santos-Recto. Mayad ang pagpadalagan na kang Syudad Lipa kang tana nangin meyor. Kag kadya nga gobernadora tana kang Batangas, mayad man ang pagpadalagan na. Kag daw masarigan si Ate Vi nga indi mangin kawatan. Siguro kinahanglan na lang kang mga mayad kag maaram nga gabinete. Ang importante, may integridad ang presidente kag si Ate Vi may amo kadya.

Ti, paano bay tana ang bana na? May namangkot. Trapo gid man abi. Maan, sabat ko. Mangadi rën lang kita, e para sa milagro. Si PNoy kato wara man ria ginaestoryahan nga magpresidente. Napatay si Cory kag naambunan kang Cory Magic, ti nagdaëg. Kon paminsarën, ang pagkapresidente ni PNoy daw milagro. Siguro puwede nga magmilagro pa liwan. Magsarig lang kita sa kamayad kang Ginuo.

Naghibi ako kang maghibi si PNoy kang ginhambal na kon kadya tana mapatay, husto rën kag kontento rën bala tana sa mga nahimu na? Hambal na kuntento rën tana kag napësâ ang anang limëg. Nag-igham tana kag naglab-ok anay kang tubig. Sa katapusan, atubangën gid man natën ang atën kaugalingën kag pamangkuton kon nahimu bala natën rugya sa ibabaw kang kalibutan ang gusto natën himuon. Ang mga hirimuon nga dya bëkën lamang para sa atën kaugalingën kundi para man sa atën mga isigkatawo.

[28 Hulyo 2014 Lunes
8:30 t.g. Rosario, Pasig]