Ang mga Pispis kag ang Paglagaw
Litrato kang Tagsulat: “Mga Pispis kang Balanga”
“Travel is a caprice in childhood, a passion in youth, a necessity in manhood, and an elegy in old age.”
– Laong Laan*
Dennis Monterde/Ang Lagawan
Indi ko manigar nga isipun ang supug kag sagad sa kabangdanan kang kinahanglan sa pagdayo kang dyang mga pispis. Supug tungod sa karayuon kang andang ginalupad, nalagpasan nanda ang paghangkat kang mga elemento – ang pagrus kang hangin, ang basa kang uran, ang tagiti kang init kang adlaw, kag ang mga pagbag-o nga himo kang tawo – basura, higku nga hangin, higku nga tubig, kag pag-amat-amat nga dura kang kakahuyan. Sagad, tungod sa pihak kara, nakapangita sanda kang paagi para mag-adapt sa palibot kag magpadayon pagngita kang makaon adlaw-adlaw – ang konsepto kang pagpangabuhi. Ginamangkot ko kaisia ang kaugalingon ko, “Indi bala daw amo man ri-a kita nga mga tawo?” Supug kita nga maglagaw, mangita kang parangabuy-an, kon kaisa, mabayaan ang pamilya kag malupad parayu, para sa ideya nga mangin mayad sa urihi ang pangabuhi. Sagad kita sa pagpangita kang paagi mga may mahimo hasta matapos ang sangka adlaw.
Black-winged Stilt (Himantopus himantopus)
Pero, kaisa, may punto nga ginapanaba natun ang kantidad kang sangka tawo, gina-base ang balor na sa karakuun kang anang kwarta. Pero, sa pihak nga bahin, may manami man nga mahimo para sa kwarta. Kinahanglan natun magtipon ka ria para may pangplete kon maglagaw. Hay wara kita ti pakpak patas kang mga pispis, indi kita ka pagusto lagaw. Kon kaisa, tungod sa kagutukun kag kasakuun kang obra sa siyudad patas kang Manila, nanamian ako maglagaw sa ibang probinsya para magsaka sa bukid, maglangoy sa baybay, makakaon kang preska nga laswa, prutas kag isda, kag makaginhawa kang manami. Patas kang mga dayo nga pispis kon magtapos run ang winter season, pagkatapos kang weekend – Sabado, Domingo nga lagaw, mabalik ruman sa siyudad para padayun sa obra. Na-realize ko nga duro pa ang wara ko naagtunan idya sa Pilipinas, patas kang Palawan, Bohol, kag Batanes. Kag gusto ko maagtunan dya tanan sa pira ka adlaw. Bukut patas kang mga pispis, kag pero nanamian ako isipun ang instinct nanda nga kinahanglan gid man tana nanda magdayo para mabuhi, akun tana, ang pagdayo sa ibang lugar hay pangkaugalingon, pang-indibidwal – labaw sa sosyal nga aktibidad, mas nagustuhan ko ang ideya nga makakita kang adlaw kag gabii, kang uran kag init, kang pagpatimaan ko sa akun kaugalingon kon wanhaw may pagka-dayo ang transiency kang kabuhi.
Kon may tsansa ruman, gusto ko makabalik sa Nature and Wetland Park sa Balanga, Bataan ukon makadayo sa iba pa nga mga Important Bird Areas (IBA) sites sa Pilipinas, nga suno sa DENR, may 117 sites kita. Mabalik, maagto, mahimo kang mala-manyaok nga distansya sa tunga kang pagduhong kag maglupad patas kang mga dayo nga pispis nga kon sa diin, para kanakun, amo ra ang manya-ok, ang lugar nga nagatugro kang estado para sa pagpesar kang kahilwayan.
*Isara sa mga pen name ni Jose Rizal.
..hehe sadyahan ko magbasa kang kinaray-a kay feeling ko Antiqueña guid ako. 😉 halin kakita ko sang movie nga Big Year fan naman ko sang bird watching. maadto man ko sa wetland 😉
dumduman ko dya nga tinaga, “manyaok”, gina-usar man dya namun kato, parehas abi magkuun nga, “maan kung sa diin tana nga manyaok ria naghalin” … basi ang tinaga nga dya mga older generation lang nag-gamit?
Ms. Gen,
Sige, i-inform ta kaw kon may birdwatching ruman or iba nga lagaw. 🙂
Salamat.
Salamat man, Nang Nenen. ❤
Salamat sa imo pagsulat parte sa Wetland Park kag nami gid ang insight mo parte sa mga dayo nga pispis, kahilwayan kag pagpangabuhi. Kanami pinsarun nga may pareho kanimo nga nagatugro ka tiempo kag nagaulikid sa mga bugay kang Makaako.
Nami ang bird shots!
Nasadyahan ako magbasa, migo. Indi lang sa topiko kundi sa imong pinasahi man nga paggamit kang Kinaray-a. Bag-o pa lang takun kamaankang tinaga nga ‘manyaok’ nga dya. Salamat sa pagpakigbahin. Patawsa ta abi sa sunod mo nga mga lagaw. Hehe.