“Patyo” ni Magdalena G.Jalandoni (May Salin sa Filipino ni John Iremil Teodoro)

ANG PATYO

Ni MAGDALENA G. JALANDONI

Mamingaw nga duog, mahagnup nga duta,

Puloy-an nga baw-ing sang nagkalamatay,

Lamang ang kapung-aw among nagabuta

Sa mga lulubngan nga yara nakatay.

Yara ang lulubngan nga ang mga tanda

Sang-an nga gabuk na kag nagakahulog,

Ang iban nabuksan nga daw nagahanda

Nga pagakulanan sang bag-o nagtulog.

Yara ang lapida nga nagakapisang

Kay ang pagpatub-as dugay na nga dag-on,

Yara ang kamingaw nga makapalisang

Kag makapakurog sa taong’ mapag-on.

Ang tanan nga tul-an dira kag magtipon,

Dira kag magtingub sa walay kagahud,

Dira kag mag-angay ang mga ulipon

Sa mga agalon nga ila gintahud!

Sa sina nga duog, wala sing manggaran,

Kag wala sing imol…Alangay ang tanan!

Wala sing kailo kag walay palaran,

Tanan nangin-yab-ok kag ginaulanan!

Sa sini nga duog, diri kag magtulog

Ang bugal kag handum nga halus magkanay,

Diri kag matapus, diri kag magdulog

Ang luha sang imol nga nag-antus anay.

Ang pagtulog nila, pila na ka dag-on,

Pila ka tingadlaw, pila ka tingulan!…

Sa ila puloy-an nga labing mapag-on,

Ang gabantay lamang, bituon kag bulan!

Mamingaw nga patyo nga ginakadtu-an ko

Nga bukas gihapon ang imong ganghaan,

Ang diutay mong’ duta, ihanda kay ako

Matulog sing dayon sa imo higdaan.

Dira sa lungib mo nga lunsay nasaktan

Sing luha, may adlaw nga ako’ng ikulan,

Dili magkaligad, apang di mapaktan,

Kon san-o nga tuig, inadlaw kag bulan.

Pakadto sa imo, ako’ng nagahanda

Kay ikaw ang dalan nga akon dulugan,

Ang isa ka sang-an amo’ng mangintanda

Sang akon higdaan nga pagatulogan!…

(Salog, Nobiembre 1957)

SEMENTERYO

Ni MAGDALENA G. JALANDONI

Malungkot na lugar, nakakatakot na pook,

Tahanan ng mga namatay na madalang puntahan,

Tanging ang pangungulila ang pumupuno

Sa mga nakahilerang libingan.

Nandiyan sa mga nitso ang mga tanda

Mga krus na marupok na nangangahulog,

Ang iba’y bukas na parang handa na

Upang lagyan ng mga bagong natulog.

Nandiyan ang lapida na natitipak

Dahil sa matagal na panahong pagkabilad,

Nandiyan ang lumbay na nakakaburyong

Na makakapagpanginig sa taong matibay.

Ang lahat ng buto nandidiyan at natitipon,

Sama-samang nandiyan at walang ingay,

Nandiyan lamang na parang mga alipin

Ng mga among kanilang iginagalang!

Sa pook na ito, walang mayaman,

At walang mahirap…Pare-pareho ang lahat!

Walang kawawa at walang mapalad

Lahat naging alikabok at inuulanan!

Sa pook na ito, dito pumupunta upang matulog

Ang dangal at ambisyon na nawalan ng alindog,

Dito natatapos, dito humihinto sa pag-agos

Ang luha ng mahirap na nagtiis nang lubos.

Ang pagtulog ng mga pumanaw ilang taon na,

Maraming tag-araw at tag-ulan ang nagdaan!…

Sa kanilang tahanan na ubod nang tibay

Ang nagbabantay lamang, bituin at buwan!

Sementeryong malumbay na pinapasyalan ko

Na palaging bukas ang iyong tarangkahan,

Ang maliit mong lupa iyong ihanda, dahil ako

Mahihimbing nang tuluyan sa iyong higaan.

Diyan sa yungib mo na pawang nahaluan

Ng luha, may araw na ako’y isasalang,

Di na magtatagal pa, subalit di mahulaan kung kalian,

Kung anong taon, araw at buwan.

Ako’y naghahanda sa pagpunta ko sa iyo,

Dahil ikaw ang daan na aking hihimpilan,

Ang isang krus ang magiging tanda

Ng aking himlayang tutulugan!

-Sinalin mula sa orihinal na Hiligaynon ni JOHN IREMIL E. TEODORO

(Ang tulang ito ay mula sa Tinuhog nga Sampagita, di pa nalalathalang manuskrito, 1960. Ang kapirayt ng mga likha ni Magdalena G. Jalandoni ay pag-aari ni Ofelia L. Jalandoni.)