(Credit sa Portrait kang Manunulat: FUSIN).
Tuman ka taas ang kisame nga nasab-itan kang aranya: nagakararabit ang daw mga sangka inëmël nga kristal angay kang mga diyamante kag mga metal nga daw bulawan. May mabatian nga musika kang piyano nga daw ginaaningal ko lamang sa artipisyal nga karamig kang hangin.
Bilang kataw kang Guimaras bëkët amo dya ang kalibutan nga akën ginalanguyan.
Rëgya ako para magtugro kang gamay na lektura bahin sa kon paano itudlo ang sangka binalaybay ni Magdalena Jalandoni. Sara dya sa mga panel discussion kang dyang Philippine Literary Festival nga ginapatigayon kang Raffles Hotel kag National Book Store. Sa programa nga gin-download ko sa halin sa internet kang sarang-adlaw, nakita ko ang imong ngaran.
Pero nangësyan man gihapon ako kang magsëlëd kaw sa karan-an nga ginatambayan namën samtang nagahëlat kang oras kang amën lektura. Ang ingëd ko nga babaye nga sangka pabliser ang una nga nagmitlang kang imo ngaran. Wara ko pa ikaw makita, nabatian ko rën ang imong pamilyar nga limëg nga masadya nga ginatamyaw kami nga apat sa lamesa. Daw gulpi ginkëmës ang akën korason kag ginlihap ang akën atay. Nagkërëdëg ang akën tuhod kag pinamalhas ako bisan tudo ang andar kang erkon.
Nagbeso-beso ikaw sa darwa ka babaye kag dasig ako nanëmdëm kang sangka witty nga itamyaw ko kanimo. Daad indi mo lang madiparahan ang nagahulas ko nga balhas sa dahi.
“Ako, hindi mo ba hahalikan?” kuon ko nga ginsigurado nga ang yëhëm ko pang-Miss World. Nagkadlaw ‘kaw kag gindawhat ang alima ko agëd kamustahën. Siguro nangësyan man ikaw nga rugto ako. “O, John, kamusta? It’s been a long time,” kuon mo nga tuman katam-is ang yëhëm. “John and I were classmates in La Salle,” hambal mo sa mga tawo rugto. Kag siyempre, ikaw ang nagbangka kang estorya sa lamesa. Buraan kaw man gihapon pero nagaparamëngël rën ako samtang ginasëlëng ikaw. Andët daw wara timo nagmal-am? Wara nagtambëk? Ang imong yëhëm masanag man gihapon?
Daw namayha ako sa pinggan ko nga buta kang pagkaën. Basi pamensarën mo dalok-dalok ako. Pero sa tuod lang, naduraan ako it gana magkaën. Mas bëg-at ako kadya kang 50 pounds kaysa katong klasmeyt pa kita kag ingëd pirme ang purungkuan sa likod kag ginapalagtok mo sara-sara ang mga tudlo ko. Basi pamensarën mo depressing kamayad ang kabuhi ko amo ria nagtambëk ako. Mas mangin pathetic pa gid siguro ako kon maman-an mo nga diabetic rën ako kag may maintenance rën para sa akën blood pressure. “John, where do you work now? Are you teaching or writing?” pamangkot mo kag daw may nagbalabag sa akën tëbëg kag bëkën ako sigurado kon sakto ang pamati ko sa pamangkot mo.
“He’s teaching in Miriam,” agaw-sabat kang pabliser mo. Kag may ginhambal ikaw nga indi ko rën matandaan kadya. Siyempre indi ko pag-ihambal kanimo nga ginapa-early separation package ako kadyang Mayong 2015 kang Miriam College tëngëd sa K to 12.
Ay maan. Andët nga naghëëd-hëëd man tana taken sa speaking engagement nga dya man?
Nagtindëg ako sa pagbëël kang kape. Kinahanglan ko maghulag. Mayad hay daw nabuhin-buhinan ang pamuruypoy kang akën mga tuhod. Indi ako kamaan mag-operate kang coffee maker. Tuman dya ka hi-tech kumparar sa coffee maker ko sa balay. May taas kag guwapo nga waiter nga nagparapit kag ginbuligan ako. Samtang ginahëlat ko ang kape, nagtindëg ikaw kag nagparapit kanakën.
“John, kamusta na talaga?” kuon mo dara agbay kanakën. “Okey naman ako,” sabat ko. Kag gusto ko daad sugpunan nga, “Guwapa man gihapon bisan ginpabay-an mo.” Pero daw gin-ëdëm ako. “I will give you my number and please give me yours. Please invite me to give a lecture in Miriam ha. Puwedeng about my books or about entrepreneurship. Kahit ano.” Kunsabagay, gulpi kaw nag-drop out kato sa M.F.A. natën hay ginpadara kaw kang amay mo sa Harvard Business School. Ginpasulat ko kanimo ang number mo sa calling card nga gintugro kanakën kang PR manager kang hotel nga nag-estorya kanamën kaina nga ang gusto kuno nanda, mangin sentro ukon tambayan kang mga manunulat ang Raffles Hotel Makati pareho kang Raffles Hotel Singapore.
Sa smoking area kang hotel, ginkompyut ko sa calculator kang akën cellphone kon pira gid man kita katuig nga wara ka kitaay: 2014-1997=17. Shet na malagket! Desisiyete rën ka tuig pero amo man dya gihapon ang akën reaksiyon? Kuwarenta rën kita kag dapat mag-akto nga daw kuwarenta rën. Indi rën ako angayan nga magdrama pa.
Bëkët rën gid man siguro ako inlab kanimo. Kon wara lang ako ginparamalhas kang mayami, mahambal ko nga “dead stars” rën lang tong nabatyagan ko para kanimo. May asawa rën ikaw kag mga bata. Nabasa ko sa peryodiko pira rën ka tuig ang nagligad nga ikaw rën ang nagakapët kang negosyo nga real estate kang inyong pamilya. Kang nagligad nga tuig, may TV show ikaw kag kon kis-a nagaguwa sa mga pelikula. Kag apat rën ang libro mo. Masinadyahën man ikaw sa gihapon, kag akuon ko, mas nagguwapo. Daw wine lang ang peg. Mas naganamit samtang nagabuhay.
Actually, nangin maalwan man ang kabuhi kanakën. Sa Abril sunod tuig mayad lawas, matapos ko rën ang Ph.D. ko. Sa atën La Salle man gihapon. Ang FBS ko, naga-normalize rën kag kontrolado ang akën blood pressure kag asthma. Pito rën katuig nga napatay si Nanay kag sobra rën tatlo ka tuig nga wara kami nagaestoryahanay kang akën amay. Pero okey lang hay bëkën gid man it perpekto ang pangabuhi natën sa ibabaw kang kalibutan. Naganiwang rën ako kag gina-proofread ko kadya ang pang-onse ko nga libro. Sa sunod tuig, mabalik rën ako sa Iloilo agëd mas rapit ako sa Guimaras.
Napanëndëm ko gani nga indi gid man puwede nga mangin kita. Siguro daw Raffles Hotel ikaw nga wara ginhimu para kanakën. Pira rën ka bulan nga may gina-date ako nga Intsik, ang tipo kang laki nga gusto ko. Lima ka tuig ang kinagurang na kanatën and believe it or not, gusto na gid ang akën lawas.
Pareho kami nga gusto nakaiskedyul ang tanan. Sa kadya perpekto tana kanakën hay indi tana gusto kang relasyon kag daw indi ko rën man gusto kadya. Naanad rën ako mag-isarahanën. Indi ko maimadyin nga may hulid ako sa adlaw-adlaw nga tanan.
Sa taxi nga nagaigod sa Edsa pauli sa Pasig, nagdesisyon ako nga indi rën magbalik sa sunod nga adlaw sa Raffles para mamati sa ihambal kag magpa-autograph kay Amy Tan. May reserbasyon rën daad ako. Daw indi ako gusto nga makita pa ikaw liwan.
[25 Oktubre 2014
Miriam College
Balay Sugidanun 