Follow Balay Sugidanun on WordPress.com
Suno sa istorya, ang Pikes Peak indi bulkan kag dya wara nakaagi nga may bulkan. Nahimo ang bukid halin sa isara ka mainit nga molten nga bato. Ang granite nga bato nakita 20 miles sa kadalumun kang naibabaw nga lupa. Kang mga isara ka bilyon ka tinuig ang nagligad, ang molten nga bato nag-awut kag nagramig sa idalum kang naibabaw nga lupa. Ang kabaskug sa sulud kang naibabaw nga lupa nagtulod sa mga bato pasaka kag nakahurma kang dome shaped nga bukid nga may madamul nga layer kang lupa kag mahumuk nga bato. Sa panahon kag erosion amo napahalog ang malum-uk nga layer kag gindara parayu. Sa ginatos kag sangkalibo nga tinuig nga pag-erosion, ang mataas nga granite nga bukid nahamtang, exposed, nga daw bahul nga kinihad kang bato kag nagahulat kang sculptor nga makadihon.
Duru kag manarisari nga mga atraksyon sa lugar kang Colorado Springs. Paris kang Garden of the Gods, Ghost Town Museum, Adventure Out West, Air Force Academy Athletics, the Airplane Restaurant, Cheyenne Zoo, Cheyenne Mountain State Park, North Pole Santa Workshop, Colorado Springs World Arena, Colorado Springs Flea Market, NORAD kag duru pa ilabi na gid ang Pikes Peak.
Amo gid dya ang una nga lugar amun gin-agtunan, gamay kag anum pa lang ka bulan ang akun bata nga si Peter. Gani akun man gid dya nadumduman. Ginsaka namun dyang bukid sakay sa kotse. Ang sarakyan kuri ang pagpadalagan, 5 minutes/mile lang. Naghambal ako nga nami pa gani siguro panawun kay daw madasig pa ang pagpanaw kag pagbisikleta ka mga tawo sangsa dalagan kang sarakyan. Duro ang mga tawo nagapanaw lamang pasaka sa bukid. Makita ang dalan nga inagyan. Nami gid nga lantawon ang atraksyon kang lugar kag maapresyar ang mga ralantawun nga makatugro kasadya.
Sa maagyan, may North Slope Recreation Area, Crystal Reservoir Gift Shop, Historic Glen Cove Inn, kag ang Summit House. May tatlo ka lakes para makapamunit ka isda, picnic areas, hiking trails kag ang mga Ohh - Ahh nga taran-awun sa palibot. Makapundo kag makalantaw kag makilala ang “Ranger” kag makatuon kag makapamati kang istorya natungud sa bukid. Kag kon ano pa nga mga gina-offer nga serbisyo para sa mga nagabisita agud tu ang mga basic nga kinahanglanun sa adlaw matugruan kalingawan kag memorable. Ay katahum lang lantawun nga nagahingapos akun pagginhawa makita ang mga taran-awun nga ma-enjoy gid ang mga spectacular views halin sa idalum pasaka sa bukid paagto sa 14,115 feet kang Pikes Peak. Sa Summit House may gift shop, rest rooms; snack shop nga may manamit nga homemade doughnuts ma-enjoy sa pagsakay panaug sa amo nga bukid.
Kang nagbisita kami sa Pikes Peak Historical Street Railway Foundation dya isara ka museum kag trolley restoration shops kang 1988 Chicago, Rock Island & Pacific Railroad house, Ride a 1947PCC car. Naisip ko man nga kanami pensaron nga apat ka tuig run ang pangarwa ko nga bata nga si Louie kang nag-100 ka tuig man dya.
Nagbista liwan kami kang tatlo na ang akun mga bata. Kaimaw namun ang ugangan ko nga si Mama Pat. Pero wara kami nagsakay sa amun sarakyan kundi sa Pikes Peak Cog Railway Co. Nagpungko kag nagrelax na lang enjoy maglantaw kang makatalinhaga nga steep canyon, panoramic vistas kag wildlife makita sa palibot. Halin pa gali dya kang 1891, milyones ang mga nagbisita rugya sa 14,115 feet summit bukid kang Amerika. Ang dya nga historic depot nagatindug sa base kang Pikes Peak nga sa elvation 6571 feet. Ang track kang Pikes Peak Cog Railway ay 8.9 miles ang kalawid, sa paagtu-pabalik makatapos sa tatlo ka oras kag diyes minutos.
Sa amun pagbiyahe pasaka maagyan ang amo nga Ruxton Creek sa Englemann Canyon. Makita ang mga kahoy nga Colorado Blue Spruce kag Ponderosa Pine. Ang konduktor nami ang pagtudlo ka alima na sa guwa sa mga narisari nga itsura kag shapes nga ma-imagine mo makita sa higante nga mga bato nga sa pihak kag pihak kang train. May dyan nga Minnehaha Falls, ang pagsumalangay kang darwa ka train, ang nagapanaog kag ang nagapasaka nga train. Sa ginsakupan nga lupa kang Ruxton Park, ang train nagaagi sa ginatawag nga “Hell Gate,” natural nga pagsulud sa mga bukid. Sa pira ka minutos, ang train maagi sa Deer Park, makita man gid ang deer nga nagaturuk man gid, kag makita ang apat ka milya malantawan ang Pikes Peak, ang view ka bukid, sa madali makaabot run sa paga-agtunan. Sa mga lima ka minuto, umpisa liwan ang pagsaka nga mataas, Lake Moraine kag bukid Almagre makita ang duru nga mga kahoy, may Bristlecone Pine, ang iba napakamal-am run nga gakabuhi pa sa kalibutan gin-estimate may dyan nga mga kahoy kang Pikes Peak ay sobra 2000 ka tuig. Sa pagsaka sa ibabaw ka timberline, malantaw ang kalbo nga bukid ang mga kahoy nag-untat ang pagtubu, dya ay permanente nga frost, ang lupa fozen year-round. Ang nagtubo amo ang Alpine tundra, mixture kang mosses, grasses kag wildflowers.
Makita rugya ang daragkul nga Rocky Mountain Bighorn Sheep sa Colorado. Makita man ang duru nga Marmot nga sapat nga gusto magpabulad sa adlaw nga may pinakamataas nga nota sa pagpanihol paalerto sa iba nga may delikado. Ang mga mal-am ginatawag dya nga “whistle pigs.” Naga-hibernate sanda kon winter. Sa tatlo ka milya ang ibabaw kang timberline ang kalapadan kang Great Plains, natung-an kang Colorado kag Kansas.
Sobra trenta minuto ang ginapahintulot nga magpabilin sa taas kang Pikes Peak. Ang rason nga ang kalabanan sa mga tawo umpisa mabatyagan ang epekto kang high altitude. Pareho ko nga makasuka, sakit kag lingin ka ulo sa pagpundo pa lang gani kang train gasuruka na ako (mayha gid ako eh sa mga tawo nga gaturuk kanakun). Ang staff kang Aramark (ginapanag-iyahan kang Ciudad kang Colorado Springs) sa Summit House nagaserbe ka mga linibo nga mga tawo kada adlaw. Admirable nga pag-obra dya nga ginpatindug kang tuig 1960’s. Mayad lang man kami may balon nga pagkaun kag irimnon pero ang ginbakal sa Cog Railway Café, pasensiya kamo indi tugutan nga madara sa sulud tungud nga limitado ang purungkuan sa Summit House.
Sa pag-abot sa Summit kang Pikes Peak ang pagshare ka visyon nga inspired ni Katherine Lee Bates sa pagsulat “America the Beautiful”. Sa pagbiyahe 19 ka milya kang Pikes Peak Highway, ang pinakamataas nga toll road, ma-enjoy ang mga Ohh –Ahh- Wow nga mga scenic vistas kag matahum nga wilderness. I-Google lang ninyo kag mabasahan kag makita ninyo ang mga letrato ka mga narisari nga mga atraksyo kang Colorado Springs.
Akun dya nadumduman ang kanta nga "America the Beautiful" nga permi ko man gid gani ginakanta katu. Sa urihi ko na lang naman-an ang istorya sa likod kang ginakanta ko natungud nakita ko kag nabasahan ko mismo ang amo nga binalaybay. National hymn gali dya kang United States nga gin-adapt halin sa binalaybay kang Wellesley College sa Wellesley, Massachussettes. Ginsulat kang English professor nga si Katharine Lee Bates kang 1893.
America the Beautiful
by Katherine Lee Bates (1859-1929)
O beautiful for spacious skies,
For amber waves of grain,
For purple mountain majesties
Above the fruited plain!
America! America!
God shed His grace on thee,
And crown thy good with brotherhood
From sea to shining sea!
O beautiful for pilgrim feet,
Whose stern impassioned stress
A thoroughfare for freedom beat
Across the wilderness!
America! America!
God mend thine every flaw,
Confirm thy soul in self-control,
Thy liberty in law!
O beautiful for heroes proved
In liberating strife,
Who more than self their country loved,
And mercy more than life!
America! America!
May God thy gold refine,
Till all success be nobleness,
And every gain divine!
O beautiful for patriot dream
That sees beyond the years
Thine alabaster cities gleam
Undimmed by human tears!
America! America!
God shed His grace on thee,
And crown thy good with brotherhood,
From sea to shining sea!
Ginahandum liwan kang akun mga bata nga mabisita sanda sa Pikes Peak. Kon san-o man maabot rian nga adlaw, kabay pa kaluy-an kang Ginuo!
Balay Sugidanun 