Paghulat

Sa obra kahapon, nagapungko ako sa lobby sa paghulat sa akun Boss, ang medical director kang amun research project. Alas-dos kuno ang meeting namun pero kinse minutos run pasado wara pa angud kalusot. Basi na-trapik lang hay naga-snow. Sa akun pagpasiplat sa relo sa lobby, naugtas ako nga nalipatan ko ang akun cell phone kag tablet sa opisina. Pero may dara ako nga bolpen kag mga papel. Kon indi maka-online, sarang ako makasulat ukon makakurit-kurit paumang nga drawing.

Kauna nga wara pa nauso ang mga tekno-gadget nga atun kar-on ginapindot-pindot, ang paghulat kang minutos ukon inoras atun ginabatas ukon ginaagwanta sa pagpanguy-ab, pagkusam-kusam ka balon, paagto-pabalik nga panaw, pagpatik-patik kang atun tudlo sa lamisa. Kon may papel kag lapis, sarang man ka sipal kang bitay-bitay pero laban mawakal ukon matsismis gid kon may imaw ikaw nga nagahulat man. May nagsugid kauna kanakun nga samtang kuno nagahulat sanda ka masunod nga klase, nagapustahanay ang dya’ng mga miyembro ka fraternity sa kolehiyo. Sa semento nga aragyan sa atubang kang anda’ng tambayan, ang malyag mag-entra mabutang ka pesos. Antes mo ibutang, dupraan mo kag bantayan. Kon imo kwarta ang una nga dapuan ka langaw, ikaw daug. Ang beterano sa hulatanay wara run it kinahanglan pa ka langaw; may dara lang pirmi nga libro ukon barasahun. May mga bayi man nga hasta kar-on nagadara kang anda’ng gansilyo, knitting ukon embroidery nga hirikuton. Sa kar-on nga panyempo, mga tekno-gadgets ang laban makapahagan-hagan kang atun kataka sa paghulat. Pero may mga paghulat nga indi madara sa pagpanguy-ab ukon pagpatik-patik lang sa lamisa bangud nagalawid it inadlaw, binulan ukon pira pa gawa ka tuig. Ang amo dya nga klase ka paghulat nagapuga sa dughan, nagapaturo kang luha kag nagapadumdum nga may Makagagahum nga sarang madangpan.

Ang paghulat rugya run halin pa sa umpisa kang kalibutan. Ang daray-ahan wara pagdali sa pag-abat sa balud; gahulat gid lang kang pagsabya-haruk ka na. Ang tanan may ana nga tion ukon oras kag indi pwede nga saku-sakuun. Kon sa prutas, ang kinalburo kulang sa tam-is amo nga ginahulat ang paghabal-habal antes puksiun ukon dugoson. May harambalun ang mga mal-am parte sa “pagpanghamot ka ahos” kon ang daraga may nobyo kag daw seryoso run ang relasyon. Karaslun run kon sa tadlung nga hambal. Kon ahos gid man ang pagahambalan, manghamot lang ria kon nagisa sa mainit nga mantika. Indi man dayon mag-init ang mantika; kinahanglan hulatun mo man nga mag-init anay ang karaha.

May mga paghulat nga sarang natun makontrol ukon mapadasig bangud sa bulig kang teknolohiya, pareho abi ka mga laboratory tests. Moderno ang mga analyzers ukon mga makina ang nagabasa ka mga resulta amo nga dasig man nga makadesisyon ang mga manugtatap sa ospital kag matabangan dayon ang pasyente. May mga simple man nga mga paghulat, pareho sa linya nga kinahanglan lang gid ang pagtahud ukon pagrespeto sa isigkatawo. Sarang kita makauna sa linya kon temprano pa kita mag-abot; kon urihi, indi run manukduk pa rugto sa unhan. Ang nagahulat may nagasirinamu nga mga emosyon depende sa sitwasyon: pag-ugtas, kataka, kaugut, kasubu, kamingaw, kalangkag, kalipay. Pero bisan ano ang sitwasyon, indi madura ang paglaum kag pagpinsar nga ang paghulat may katapusan kag ayhan may kapuslanan.

Akun napinsaran ang play nga gintun-an namun kauna sa klase, “Waiting for Godot” ni Samuel Beckett, ang Irish nga manunulat nga nangabuhi kag napatay sa Paris. Ang nasambit nga play ni Beckett nangin bantog kag ginkilala nga amo ang nagpasimuno kang Theater of the Absurd. Teatro Tinampuhaw, kon ako pa ang pahambalun. Mayad bala timo kara nga ang bilog na nga drama parte kay Vladimir kag Estragon nga nagahulat kay Godot (ang letra “t” wara ginamitlang sa hambal Pranses; andut ibutang pa nanda kon wara’t pulos man lang ambay lang gani). Natapos lang ang play nga wara gid mag-abot si Godot kag wara man-e kon sin-o gid tana, ano labut na sa darwa nga nagahulat hay daw wara man sanda ‘gakilalahay gid.Minimalist, tipid, kuripot ang play nga dya sa dayalogo nga laban tagsangka linya lang. Simple man ang setting nga sa binit-karsada kag may kahoy kag ang mga tinawo ukon karakters, tatlo lang. Sa ana’ng pagaka-simple, makawiwili nga karadlawan ang mga topiko kag pagsabtanay ka darwa nga mayor nga mga karakters. Pero ang akun kinaandan nga ideya ka drama daw angay lang nga gin-ubahan, ginpanitan ni Beckett kag ginbilin ang pinakatul-an.

Pero sa pinakatul-an, may ginpuga pa gid si Beckett. Ana nga ginpabutyag ang essence ukon “pinakaduga” kang pagpangabuhi; nga ang pagpangabuhi sangka malawid kag sinupon-sugpon nga mga paghulat. Sa pagkaduro nga mga paghulatanay ang atun ginahimo kag pagahimuon. Paghulat sa kay sin-o ukon paghulat sa kon ano, indi natun mapiho. May kapuslanan man bala ang atun paghulat? May katapusan siguro pero wara kita kamaan kon may pulos gid man. Padayon lang kita ka sa pag-obra, pagpanguy-ab, pagtsismis, pagbasa, pagsugal, pagsipal, paglinya sa pinakabag-o nga Apple product, kag kon ano pa. Daw tinampuhaw pero may kamatuoran, amo nga isara sa mga pinalangga nga manunulat si Beckett kag gintaw-an ka Premyo Nobel sa Literatura kang 1969.