Babaye, Magtindog ka!

Kon kis-a sa paglagas ka oras indi naton makita ang mga nagakatabo sa palibot. Sa kadya nga panyempo express ang tanan.May express nga pamahaw, igma kag iyapon. May express lanes sa halos tanan nga bagay. Bisan ako express ang pag-ilis agud indi maurihi sa obra. Sangka aga samtang nagahulat ako kang taxi sa atubang kang akon ginapuy-an rugya sa Tsina nagkatyempo ako nga manilag. Masaku ang mga trabahador kang bag-o nga linya kang subway bisan pa -11°C ang temperatura. Ginaagwanta ang karamig para lang may inugpadara sa mga pamilya nga nabilin sa marayo nga mga probinsya. Ang mga mal-am bisan nagadukoy-dukoy aga pa nagbangon para lang makapanaw-panaw sa aga. Sa tabok kang karsada may magnobyo nga nagabaisay. Siguro nakainom ang lalaki kang mapait nga kape sa aga.

Indi ko ugali ang mang-usyuso pero bisan anhon ko ka pabulagbulag kag pabungolbungol indi ko malipatan ang pagtampuyong ni toto kay nene. Daw sa ginhiwa ang dughan ko. Indi ko gid mahangpan kon naga may mga lalaki nga kahapos manakit kang mga babaye. Indi ko mahangpan kon naga may mga lalaki nga wara it hugab mangtampuyong sa mga asawa. Amo dya bala batayan kang sangka matuod nga lalaki ukon amo dya bala ang paagi sa pagpakita kang superiority?

Naga ang iba nga mga babaye bisan makapira dun ma-knock out nagapadayon sa gihapon sa pagsalo kang (kamao) kang andang mga pinalangga nga adan? Samtang nagabiyahe nadumduman ko ang lain lain nga nawong kang gugma, may smiley face, may sad face, may crying face, may angry face. Matawag pa bala nga paghigugma ukon pagpalangga kon ang uyahon ni misis buta kang lagub kag bukol? Gustuhon ko man magbulig kay nene indi ko mahimo bangud rugya sa lugar kang mga Tsino indi mahapos ang magbulig sa isigkatawo. Kay basi ang tagbulig maumid pa sa gamo. Sa kadya nga bulan kang Marso, bulan para sa mga babaye, bangud sa malapnagon nga pagbalita amat-amat man nga ginasunod kang mga rugya ang iba nga mga selebrasyon kaangay kang Women’s Month. Bisan ang akon mga estudyante nagatamyaw dun kanakon sa tagsa ka women’s month.

Daw kasubo lang paminsaron nga matugruan lang kang pagkilala ang kabudlay, kadarag-an kag sakripisyo kang mga babaye sa amo kadya nga bulan. Masubo man nga raku pa gid sa mga babaye ang wara nakama-an kang andang kinamatarong gani raku man ang nangin biktima kang pag abuso kaangay kay nene. Nadumduman ko kang naga-obra pa ako sa Pilipinas, may mga gabii nga nagabisita ako sa presinto para magtipon kang inugbalita sa masunod nga adlaw. Masami may mga babaye sa women’s desk nga buta kang lagub kag nagadugo nga baba. Nahubog si mister, nangara si misis , para maghipos palupad inumol ang banahon. Daw kanami man daad panumdumon nga may mga baye nga kama-an magbato ugaring indi malab-utan sangka adlaw hilway liwan si mister kay naluoy si misis, kuno tugruan ka tsansa nga magbag-o si mister ukon wara it masagod sa mga gagmay nga mga kabataan.

Napanilagan ko nga kadam-an sa mga tagreklamo kang women’s abuse wara it obra gani nabudlayan magpangabuhi nga wara ang mga bana. Gani bisan ginasakit, ginaagwanta lang para mabuhi ang mga kabataan. Ang iba ginabayaan ang obra kay wara it maasikaso kang mga bata. Ginasakripisyo ang kaugalingon nga interes para magiyahan it mayad ang mga bata. Misis, yaya, cook, tutor, counselor,playmate, nurse, homemaker ang pira lang sa obligasyon kang mga nanay. Masubo lang wara it sweldo. Kon seaman si mister ginasalo kang nanay ang obligasyon kang tatay. Wara pa it day off. Ugaring may mag nanay man nga ginaagwanta nga magparayu sa mag kabataan agud lang matugruan kay mayad nga bwas damlag ang mag kabataan.Problema lang ang iba nga mga mister nagapangita kang temporaryo nga misis sa Pinas.

Magluwas sa pag-abuso ahay, karaku kang problema kang mga babaye, may rugyan nga early pregnancy, non stop pregnancy, indi matugruan kang healthcare, ang iba indi matabangan bangud marayu sa ospital.Handum ko nga maabot ang tiyempo nga matugruan kang nagakaigo nga kaaram kag impormasyon ang mga babaye ilabi na gid sa mga probinsya kag mga baryo.Handum ko nga tanan nga mga babaye mapaman-an kang women’s rights, laye kag husto nga healthcare.Handum ko nga maabot ang tiyempo nga ang tanan nga mga babaye kama-an magtindog!