Kon ang imo taraksan sa paglantaw amo ang atun kadya nga panahon nga nagakilala kag nagatugru importansya sa kinamatarung kang tawo, todo-brutal gid man ang sine. Pero ang panahon ni Hesukristo panahon ka mapintas kag makangiridlis nga pagsilot sa nakasala: pagbakol, paglatigo, pagpugot ulo, pagbato hasta mapatay ukon paglansang sa krus. Para kanakun, ang pagkamadugo kang mga eksena naghatud gid ka mabug-at nga mensahe nga nagapabatyag kang pag-antus kang sangka tawo para sa kaluwasan kang makasasala nga katawhan. Ang katapusan nga eksena kang sine nagpatimaan kang pagkabanhaw ni Hesus kang tana nagtindug kag nagpanaw paguwa sa kweba nga rulubngan. Ginpokus ang ana’ng palad nga may tuhok kang tana ginlansang sa krus. Bangud ang pokus kang sine amo ang pag-antus kag pagkamatay sa krus ni Hesukristo, pira lang ka segundos ang eksena nga gintugro sa pagkabanhaw.
Pero kita nga mga Kristiyano nakamaan nga may kasugpon ang istorya. Gani ginapaabot kag ginakalipay gid natun ang pagsaulog kang pagkabanhaw ni Hesukristo ukon Easter. Ang Easter natuon man sa spring nga ginakalangkagan kang tanan nga nagkudug kag natak-an run sa karamigun kang winter. Ang pagselebrar kang Easter nagapatimaan kang amat-amat nga pag-abot kang kainit kag kasanag nga nagapukaw liwan ka mga tanum kag kabulakan. Mabuta liwan ka nagkalain-lain nga mga kolor ang palibot!
Kadya nga Easter, nadugangan kang bag-o nga perspektibo ang akun paglantaw sa pagkabanhaw. Ano ayhan ang imo batyagun kon nabantog ang imo kamatayun kag pagkalipas kang masobra apat ka dekada, masapwan mo lang nga “ginpatay” gali ikaw sa istorya pero nagapabilin nga buhi sa dughan kag panghunahuna ka imo mga fans nga nakabati kang imo nga mga kanta kauna? Bukut si Elvis ang akun ginatumud kundi ang sangka wara makilal-an nga American folk singer, musikero kag mamalaybay nga si Rodriguez.
Kon ginpulawan mo lantaw ang 2013 Oscars ukon Academy Awards kang Pebrero, ayhan nabatian mo ang pagdaug ka “Searching for Sugar Man” sa kategoriya nga Best Documentary Feature. Ang dya’ng sine gin-umpisahan himo ka director sa 8 mm film ugaring nawad-an ka kwarta gani napiritan tana sa pag-usar ka sangka iPhone app agud matapus na ang sine nga nagdaug kang kaduro nga mga premyo. Kag sin-o dya’ng ginapangita nanda nga tawo nga ginhimuan gid ka sine? Ang “Sugar Man” isara sa mga kanta ni Rodriguez, ang musikero nga nasapwan nga nagatukar ka gitara kag nagakanta ka ana’ng mga komposisyon sa sangka bar sa Michigan kato’ng 1960s. Ang nakabati nga promoter nagpaanggid kana kay Bob Dylan bangud sa ana’ng mabinalaybay nga mga lyrics nga nagasaysay kang realidad kang pagpangabuhi sa ana’ng banwa. Kang 1970s, darwa ka album ang nahuman ukon na-plaka ni Rodriguez. Positibo man ang mga kritiko pero tungud sa kon ano nga wara ti nagbakal kag bangud wara’t nagsulud nga kwarta, ginbuy-an tana kang ana’ng music label. Daw yab-ok lang nga napalid, nalipatan kag nanginduraan ang musikero nga si Rodriguez.
Rugto gali sa pihak nga kalibutan sa South Afrika, bantog ang musikero kag ang ana’ng mga kanta. Magamu kato nga mga panahon bangud sa apartheid ukon diskriminasyon ka mga rasa. Ang mga kanta ni Rodriguez nangin theme song kang mga nagprotesta kato kontra sa apartheid bangud ang mga tinaga nangin inspirasyon nanda sa pagpakigbato sa Establisimento. May mahugud nga nagpang-ukay kon sin-o gid ang musikero pero wara sanda it nadarawat nga mga detalye. Nabatian nanda ang tsismis nga kuno ang musikero napatay, nag-suicide. Bangud sa Internet kag sa darwa ka mga fans nga wara nag-untat ka pang-usisa kon ano gid ang natabo sa musikero, nasapwan gid man si Sixto Rodriguez. Pagkatapus kang ana’ng masubu nga dinangatan sa musika, nag-obra tana sa construction kag demolition sa Michigan kag may tatlo ka mga kabataan nga puros bayi. Mabudlay kag simple ang ana’ng pangabuhi pero natigayon na nga tapuson ang ana’ng kurso sa Pilosopiya kag napatapos na man ang ana’ng mga kabataan. Wara gid kamaan si Rodriguez nga “napatay” run tana sa istorya kag wara man tana kamaan nga ang ana gali mga kanta nangin “soundtrack” sa pagpamatok sa apartheid sa South Africa. Wara man ti bisan sangka sentimos nga nabaton ang musikero halin sa pagbaligya ka ana’ng mga plaka kato nga laban gin-bootleg ukon ginkopya kag ginpasa-pasa. Kang1990s pagkatapus nga nasapwan nga buhi gali tana, malipayun nga gin-agda kang South Africa ang anda’ng idolo nga musikero sa pagbalik-balik tukar sa mga sold-out concerts sa anda’ng pungsod.
Para sa mga taga-South Africa, buhi gid si Rodriguez bangud sa ana’ng mga kanta. Pero rugya sa America sa ana mismo banwa, wara ti nakabati ukon nakakilala ka na. Kang sarang tuig 2012 amo siguro ang makuon ko nga opisyal nga “pagkabanhaw” ni Rodriguez rugya kang ginpaguwa sa Sundance Film Festival ang “Searching for Sugar Man”. Dayon, nagsunod-sunod lang ang imbitasyon kana sa pagtukar kag mga pag-interbyu sa bantog nga nga show ukon programa. Sa edad nga 70, masaku kadya si Rodriguez sa paglibot sa bilog nga kalibutan sa pagkanta sa kalabanan mga sold-out concerts. Tungud sa ano ayhan nga wara tana kato dayon nakilal-an ukon nangin bantog? Basi kulang ang promosyon ukon mas baskug ang mga kadungan na nga mga musikero kag mga banda kato nga panahon. Biktima ayhan tana ka diskriminasyon sa magamu, makumpetensya nga industriya kang musika? Ukon basi amo gid man ang plano ka Ginuo para sa dya’ng ika-anum nga bata kang mga imigrante halin sa Mexico. Ang pagkabantog mas matimgas kag labi mo nga pasalamatan kag amligan kon imo matirawan sa pagkamal-am. Mahambal ang iban, para ano pa hay mal-am run. Angay kang langgaw nga mas nagaisug sa kalawidun, ang abilidad ukon talento ni Rodriguez wara naglubad sa ana’ng pag-edad kundi nanghagad pa gid kang dugang nga pagrespeto.
Pagkatapus namun lantaw ka documentary, amun ginpangita kag ginpamatian ang mga komposisyon ni Rodriguez sa YouTube kag nagdugang pa gid ang amun pagdayaw sa ana’ng abilidad, indi lang sa pagkomposo ka melody ukon tono kundi sa mga tinaga nga nagadulot, nagapang-igu man gihapon pareho kang “Sandrevan Lullabye—Lifestyles”. Kon pinsarun, ang mga kanta ana nga ginkomposo kato’ng 1960s-70s pero kon pamatian sa kadya nga panahon, nagapabilin nga mabakud bangud may kamatuoran. May sangka matam-is nga love song tana nga daw nabatian ko run kato sa atun, “I think of You”. Man-an dya ka akun bana, saulado na pa ang iban nga mga linya hay ginakanta na kauna kang nagakolehiyo tana sa Manila kauna. Magluwas sa South Africa, nabatian man si Rodriguez sa Australia. Posible nga nakaabot man sa atun ang ana’ng mga kanta kauna bangud may LP albums kag may mga “singles” man nga ginpaguwa. Isara dya’ng “I think of You” nga gin-release kang 1970s. Sa flipside ukon pihak amo ang “To Whom it May Concern”. Nagahandum kami nga makatambong sa concert ni Rodriguez rugya sa New York sa Oktubre.
Balay Sugidanun 