Tungod sa sagwa kami kang Pilipinas, kalabanan kang impormasyon nagahalin sa pagbasa sa internet kang lain-lain nga media, parehas abi kang websites kag blogs kang mga radyo, tv, newspaper, mga organisasyon kag mismo kang mga kandidato. Luwas sa mga websites nga dya, masaku man ang mga posting sa mga social networking sites parehas abi kang facebook kag twitter. Masadya man magbasa kang mga nagakaratabo sa atun. Pero kis-a daw kasubu man kag may dyan man nga daw kaurugot. Hay sa kaduro-duro lang nga mga istoryahanay. Ang pinoy mahilig gid magsagi himo istorya ukon mga lango-lango pa kung kaisa.
Epektibo bala ang kampanyahanay paagi sa internet?
Rugto mismo sa atun nga lugar, masaku man ang kampanyahanay kag saka-ay balay para magbakal boto (kuno). Tungod wara ako rugto hindi ko maistorya kung ano gid ang nagakaratabo, pero duro man ang naga-istorya. May iban nagareklamo nga aga pa kuno gahud run ang kampanyahanay paagi sa mga naga-libot-libot nga mga sarakyan nga may kanta parte sa kandidato. Daw parehas man gle kang una, may orihinal nga komposisyon kag may dyan nga ginhuram ang music kag himo-an lang kang lyrics nga nagasanto sa kandidato. May mga kanta nga makairitar sa atun nga talinga kag kataraka man pamati-an. Mayad lang kung manami ang music na kag lyrics.
Epektibo bala ang kampanyahanay paagi sa paglibot-libot nga may musika?
Duro pa nga mga paagi siguro ang ginhimo kang mga naglansar para ma-pama-an sa mga katawhan nga botohon sanda. May mga maalwan (kuno) nga nagatugro kang mga kinahanglanon kang mga tawo, pero sa tuud-tuud lang, parehas lang man dya nga ginbakal nanda ang boto, pero “in kind” lang. May dyan man nga deretso gid tugro kang kuarta. Makuun ang iban nga, “Sige, batuna lang pero pagusto timo sin-o botohon mo.” Ang budlay kung ang kandidato magbalos kung man-an na nga wara mo timo ginboto tana. Budlay man hay sa sobra ka gasto kang kandidato, dapat magdaug gid “by hook or by crook” para nga kung sa puesto run gani, te mangurakot para mabaydan ang gingasto na sa pagdalagan.
Epektibo bala ang kampanyahanay paagi sa pagbakal kang boto (kag pahugay)?
May mga kandidato nga wara run gapinsar kung ano ang ethics kag moralidad kang paglansar kag pagdalagan para sa sangka puesto. Kung incumbent sa puesto daw kung puede lang ilansang ukon isemento ang buli da sa puesto para hindi run mahukas kag sanda run lang ang magpungko asta mapatay. Wara run sanda nagapinsar nga ayhan may mas mayad pa kananda nga puede magpungko sa puesto para sa ika-ugwad kang banwa. Ang iban wara gid nagapinsar nga kung wara naga-ugwad ang lugar nga anda ginaserbihan, ukon ang mga tawo nagapanghakruy run sa kabudlay kang pag-pangabuhi, siguro may sala sa andang pagpadalagan kang andang opisina. Ukon di gani, dapat makonsensya man sanda kag pinsarun andut naga-antos ang mga katawhan sa andang lugar. Kung mayad ang pangabuhi sin-o bala magreklamo? Kung may naga-reklamo, dapat pamati-an hay kunsayuron may mga butang nga hindi mayad kag dapat usisa-on kung ano ang hindi mayad. Ang nasa puesto kang gobyerno may obligasyon (kag gahum) nga makahimo kang mayad, ukon mapabag-o ang sitwasyon. Ugaring kalabanan daw sa wara lang kananda ang pag-antos kang mga tawo nga anda mismo dapat serbihan. Gusto tana nanda sanda pa serbihan. Gusto nanda nga busog sanda pirme pero ang mga katawhan magutman. Gusto nanda nga bulsa nanda buta pirme, kag hindi magtugro kang bulig sa naga-antos kung wara ti benepisyo para kananda.
Ang tawo sa serbisyo publiko hindi dapat magpinsar kang ikamayad kang kaugalingon lamang, kungdi dapat pinsarun ang ikamayad kang bilog nga banwa kag katawhan nga ana ginaserbihan.
Sa nagligad nga eleksyon, sin-o nagdaraug? Paano sanda nagkampanya? Ano ang pinaka-epektibo nga pangngampanya? Paano kita nagpili kang atun ginboto? Mahambal bala natun nga maaram run ang mga botantes kadya? Ukon amo man gihapon?
Parehas man bala gihapon nga “kuarta lang ang katapat kang mga taga-Antique”?
Balay Sugidanun 